Het is alweer meer dan dertig jaar geleden dat de film Wall Street van Oliver Stone in de bioscoop draaide. Michael Douglas speelt daarin Gordon Gekko, een iconische hedgefund manager die bedrijven opkoopt om ze vervolgens te splitsen en met winst te verkopen. Middenin de film laat hij vriend en vijand verdoofd achter na een meesterlijke speech waarmee hij de aandeelhouders van het zieltogende bedrijf Teldar Paper voor zich wint. Die speech is bekend geworden als de “Greed Is Good” speech. Het is de ultieme apologie van het nietsontziende kapitalisme, het sociaal darwinisme en het recht van de sterkste.
Aan Gordon Gekko moest ik denken toen ik de tekst van Money schreef. En aan Bernard Madoff, de grootste pyramidespelbaas ooit. En aan een ex-collega, die mij een paar jaar geleden probeerde warm te maken om te investeren in het Bulgaarse Ponzischema OneCoin, een doorzichtig opzetje om goedgelovige beleggers geld uit de zak te kloppen. Blockchain weet je wel, de toekomst. Die ex-collega heb ik ontvriend.
Money gaat over easy money, en over de neiging om op zoek daarnaar alle waarschuwingen in de wind te slaan. De bitcoin is een tulpenbol, maar dan een die inmiddels meer stroom vergt dan de hele Nederlandse economie. Maakt ook allemaal niet uit, als we maar rijk worden. Het mooist vind ik de gelegenheidsargumenten die langskomen om de crypto valuta goed te praten. Met een bitcoin kan je betalen (niet, tenzij je heel lang kan wachten). Of: bitcoins staan niet onder controle van banken en overheden (zeggen types die de hele dag onder controle staan van Facebook, Instagram, Google en andere hippe bedrijven, en die bovendien even zouden nadenken voordat ze hun pinpasje uit idealistische motieven zouden doorknippen).
De afgelopen maand was ik een paar weken in Amerika, het beloofde land van de Ayn Rand bewonderaars. Het is een schitterend en fascinerend land van uitersten, dat zie ik ook wel. Alleen, geld is er allesbepalend, nog veel meer dan hier. Wie geen geld heeft kan stikken. Eigen schuld, dikke bult. En over dikke bulten gesproken: wie wel geld heeft maar ziek wordt, kan ook al snel stikken. Gordon Gekko’s Greed Is Good speech hield de Amerikanen een spiegel voor. Dit is het land dat je krijgt als hebzucht goed is en belasting diefstal. Desondanks blijven we gefascineerd door het snelle geld. The Wolf of Wall Street kwam vijf jaar geleden uit en Jordan Belfort spreekt net zo tot onze verbeelding als Gordon Gekko destijds. Gelukkig is Amerika ook het land van Woody Guthrie.
Ik wens iedereen die in bitcoins en andere tulpenbollen heeft geïnvesteerd oprecht succes, net als iedereen die aan de Postcode loterij meedoet. Zelf ben ik de schlemiel zonder loten die woont in de straat waar de Postcode kanjer valt. Die man met die gitaar die een tijdje geleden weer popmuzikant is geworden.
Nog tijd voor een mop? Een leeuw loopt over de toendra en valt plotseling in een diepe kuil. Gelukkig rijdt even later een muis langs in een Ferrari. De muis hoort het gebrul van de leeuw. “Wacht even, ik trek je er wel uit”, piept hij. Hij bindt een touw aan zijn auto en trekt de leeuw uit de kuil. “Als ik je ooit kan bedanken…” gromt de leeuw dankbaar. Maar de Ferrari scheurt al weg. Een week later doet de gelegenheid zich al voor. De muis is in dezelfde kuil gevallen en zijn angstige gepiep heeft de leeuw gewekt. Slaperig laat die zijn lul in het gat zakken. “Pak maar vast!” roept hij. En zo verlost hij de muis uit zijn benarde positie. De moraal van dit verhaal? Als je een grote lul hebt, heb je geen Ferrari nodig.
En je begrijpt vrienden, als je een Duesenberg Fullerton CC hebt, heb je ook geen Ferrari nodig.
25 januari 2018
Leuk blog Hans!
Ha, dank je Marco.